متخصصان خاطرنشان می کنند که آرتروز یکی از شایع ترین بیماری های سیستم اسکلتی عضلانی است. این بیماری تاثیر بسیار منفی بر کیفیت زندگی می گذارد و بدون درمان منجر به ناتوانی می شود. با این حال آرتروز مفاصل به هیچ وجه حکم اعدام نیست - درمان شایسته به کاهش قابل توجه فرآیندهای دژنراتیو در مفاصل کمک می کند و درمان جراحی امکان حرکت مجدد آزادانه را فراهم می کند.
آرتروز چیست؟
آرتروز یک بیماری دژنراتیو-دیستروفیک مفاصل است (که به آن استئوآرتریت نیز گفته می شود). این بیماری بر بافت غضروف مفاصل تأثیر می گذارد - با آرتروز، نازک تر می شود و به تدریج از بین می رود. طبق آمار، هر 10 نفر روی زمین از آرتروز رنج می برد. این بیماری می تواند تمام مفاصل بدن ما را درگیر کند، اما آرتروز مفاصل زانو و مفصل ران (گونارتروز و کوکسارتروز) اغلب تشخیص داده می شود.
علل آرتروز
به طور کلی پذیرفته شده است که آرتروز بیماری افراد مسن است. در واقع، اغلب آرتروز به دلیل تغییرات مربوط به سن در مفاصل ایجاد می شود، اما دلایل دیگر نیز می تواند باعث تخریب بافت غضروف شود. بنابراین، آرتروز در سنین جوانی نیز اغلب اتفاق می افتد. آرتروز می تواند نتیجه موارد زیر باشد:
- صدمات و آسیب مفاصل (آرتروز پس از ضربه)
- بیماری ها - آرتریت، بیماری های التهابی و عفونی، بیماری های تیروئید و غیره.
- هیپوترمی
- استرس بیش از حد روی مفصل (کار فیزیکی سنگین)
- اختلالات متابولیک و اضافه وزن
آرتروز: علائم و نشانه ها
اولین علائم آرتروز درد در مفاصل است. در ابتدا، این ناراحتی جزئی در مفصل است، اما با پیشرفت بیماری، این ناراحتی تشدید می شود. اگر در مراحل اول آرتروز درد در مفصل ممکن است پس از فعالیت بدنی قابل توجه ظاهر شود، در مراحل بعدی مفصل حتی در حالت استراحت نیز درد می کند.
با آرتروز، بافت غضروف تخریب می شود. در حین حرکت، استخوان‌ها با هم تماس پیدا می‌کنند، به همین دلیل صدای خرچنگ در مفصل ظاهر می‌شود. همچنین، بیشتر و بیشتر "بندهای" مشترک، حرکات باید از طریق زور انجام شود. معمولا این حس پس از بیدار شدن از خواب ایجاد می شود، اما به محض اینکه برای مدتی حرکت می کنید، دامنه حرکت بازیابی می شود.
هنگامی که یک مفصل به طور کامل از بین می رود، تغییر شکل می دهد و تغییر شکل می دهد (استئوآرتریت تغییر شکل). به همین دلیل اندام تحت تاثیر این بیماری کوتاهتر می شود. بیمار در حرکت مشکل دارد و در ستون فقرات خود مشکل دارد.
انواع آرتروز
آرتروز مفاصل بر اساس چندین معیار طبقه بندی می شود. بسته به درجه تغییرات آرتروز در بافت غضروفی، 4 مرحله آرتروز متمایز می شود. آرتروز نیز به اولیه و ثانویه تقسیم می شود. علت ایجاد آرتروز اولیه تغییرات مربوط به سن است. آرتروز ثانویه به دلیل آسیب ها و بیماری های مفاصل (به عنوان مثال، آرتروز ضربه ای یا آرتروز روماتوئید) رخ می دهد. این بیماری همچنین می تواند در طی سال ها به آرامی ایجاد شود یا به معنای واقعی کلمه در عرض چند سال منجر به تخریب مفصل شود (آرتروز پیشرونده).
هنوز وجود دارد انواع آرتروز بسته به ناحیه آسیب دیده:
- گونارتروز - آرتروز مفصل زانو
- کوکسارتروز - آرتروز مفصل ران
- آرتروز بدون پوشش - آرتروز مهره های گردنی
- آرتروز مهره ای - آسیب به ستون فقرات
- آرتروز پاتلوفمورال نوعی گونارتروز است که کشکک و بخشی از استخوان ران را درگیر می کند.
مراحل آرتروز
ویژگی آرتروز این است که این بیماری به تدریج مفصل را تحت تأثیر قرار می دهد. بسته به تغییراتی که در بافت غضروفی ایجاد می شود، 4 درجه آرتروز مفصل وجود دارد.
آرتروز درجه 1 – این مرحله اولیه آرتروز است. در این مرحله، بیماری به سختی خود را نشان می دهد و بسیاری از بیماران حتی به وجود بیماری مشکوک نیستند.
آرتروز 2 درجه - آرتروز به تدریج خود را نشان می دهد. بیمار نگران درد خفیف مفاصل است، صدای کرنش را می شنود و سفتی جزئی در حرکات احساس می کند.
آرتروز 3 درجه - علائم آرتروز تشدید می شود و تخریب غضروف پیشرفت می کند. درد، محدودیت حرکات، لنگش همراهان همیشگی بیمار مبتلا به آرتروز مفاصل است. حرکت مستقل، کار یا داشتن یک سبک زندگی عادی برای او دشوار است.
آرتروز 4 درجه - مرحله پیشرفته آرتروز مفاصل، زمانی که غضروف مفصلی به طور کامل از بین می رود. در چنین شرایطی، انجام بدون تعویض مفصل غیرممکن است.
تشخیص آرتروز مفصلی
آرتروز مفاصل با استفاده از رادیوگرافی تشخیص داده می شود. تصویر اشعه ایکس نشان می دهد که مفصل چقدر تغییر شکل دارد و چقدر فضای مفصل باریک می شود. همچنین ممکن است نیاز به انجام MRI یا آرتروسکوپی داشته باشید، اما فقط در موارد پیچیده و مبهم. اشعه ایکس از مفاصل معمولا برای تشخیص بیماری کافی است.
درمان آرتروز مفاصل
در صورت تشخیص آرتروز، درمان می تواند محافظه کارانه (دارو و روش های فیزیوتراپی) یا جراحی باشد. اینکه کدام یک در هر مورد خاص مؤثرتر خواهد بود، توسط متخصص با در نظر گرفتن عوامل بسیاری انتخاب می شود.
درمان دارویی آرتروز
هدف اصلی چنین درمانی حذف تظاهرات آرتروز است. درمان دارویی آرتروز مفصلی شامل موارد زیر است:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی. با آرتروز، فرد درد را تجربه می کند و مفصل ملتهب می شود. برای از بین بردن علائم ناخوشایند و توقف التهاب، این گروه از داروها تجویز می شود.
- تزریق هورمونی به مفصل. داروهای کورتیکواستروئیدی اغلب در مرحله حاد آرتروز تجویز می شوند.
- کندروپروتکتورها وظیفه اصلی این داروها متوقف کردن فرآیندهای دژنراتیو در بافت غضروف به منظور جلوگیری از تخریب بیشتر آن است.
- تزریق داخل مفصلی اسید هیالورونیک. آماده سازی اسید هیالورونیک شبیه مایع سینوویال است که باعث سر خوردن و حرکت آزاد و صاف در مفصل می شود. با آرتروز، مایع سینوویال به اندازه کافی ترشح نمی شود، بنابراین ارتوپدها اغلب تزریق اسید هیالورونیک (تزریق به مفصل برای آرتروز) را تجویز می کنند.
- درمان بیولوژیکی آرتروز (PRP و سیتوکین درمانی). یک روش ابتکاری جدید برای درمان آرتروز، که نه چندان دور در عمل به کار گرفته شد، اما محبوبیت پیدا می کند. این استفاده از داروهای مبتنی بر پلاسمای خون بیمار غنی شده با پلاکت است. به لطف درمان بیولوژیکی، خون رسانی به مفصل فعال می شود، تولید مایع داخل مفصلی فعال می شود و بافت غضروفی با مواد مغذی تامین می شود.
مهم! درمان دارویی آرتروز در مراحل اولیه بیماری موثر است. متخصصان همچنین تاکید می کنند که درمان دارویی نمی تواند مفصل آسیب دیده را ترمیم کند، اما از بین بردن علائم و کاهش سرعت پیشرفت آرتروز را ممکن می کند.
فیزیوتراپی و سایر روش های محافظه کارانه برای درمان آرتروز
درمان فیزیوتراپی نیز در مبارزه با آرتروز استفاده می شود. روش های مختلفی (لیزر، فونوفورز، الکتروفورز، مغناطیس درمانی، UVT) و تمرین درمانی برای بهبود فرآیندهای متابولیک و گردش خون و تقویت عضلات تجویز می شود.
علاوه بر این، با آرتروز، شما به سادگی نیاز دارید تا برخی از تغییرات را در سبک زندگی خود اعمال کنید:
- از بارگذاری بیش از حد خودداری کنید - مهم است که فعالیت را به طور مساوی توزیع کنید و استراحت کنید تا مفصل بیش از حد بارگذاری نشود.
- مراقب رژیم غذایی خود باشید و وزن خود را کنترل کنید - از آنجایی که اضافه وزن فقط مشکلات مفصلی را تشدید می کند، باید در رژیم غذایی خود تجدید نظر کنید و وزن بدن را کاهش دهید.
- به یاد داشته باشید که مراقب باشید و تا حد امکان از آسیب دیدن خودداری کنید.
- از حمایت اضافی برای حرکت استفاده کنید - در مراحل بعدی آرتروز، حرکت مستقل مشکوک می شود، بنابراین باید از عصا یا عصا استفاده کنید. برای راه رفتن راحت تر، می توانید از کفی های ارتوپدی نیز استفاده کنید - آنها بار روی مفصل را کاهش می دهند.
همچنین دستور العمل های عامیانه زیادی وجود دارد که "به شکست آرتروز کمک می کند." با این حال، درمان آرتروز در خانه نیز همیشه نتیجه نمی دهد. علاوه بر این، استفاده از انواع لوسیون ها و پمادهای خانگی اغلب تنها باعث ایجاد واکنش های آلرژیک می شود و به هیچ وجه بر سلامت مفصل تأثیر نمی گذارد.
درمان جراحی آرتروز
اگر همه روش های فوق نتیجه ای نداشته باشد چگونه آرتروز را درمان کنیم؟ در این مورد، درمان جراحی آرتروز تجویز می شود. بسته به میزان آسیب به مفصل و ویژگی های فردی هر بیمار، نوع عمل انتخاب می شود.
آرتروسکوپی مفصل یک مداخله کم تروماتیک، یک عمل داخل مفصلی از طریق چندین میکروپانچر در مفصل است. برای آرتروز، از آن به عنوان یک اقدام موقت برای "تمیز کردن مفصل" استفاده می شود: حذف بخش هایی از بافت غضروف، رشد استئوفیت که در حرکت آزاد اختلال ایجاد می کند. این درمان درد مفصل را کاهش می دهد، اما راه حلی برای مشکل آرتروز نیست.
استئوتومی عملی برای تنظیم مجدد محور مفصل است. واقعیت این است که با آرتروز، به عنوان یک قاعده، یک قسمت مفصل بیشتر آسیب می بیند (بار بیشتری را تحمل می کند). در نتیجه استئوتومی، بار روی مفصل دوباره توزیع می شود. شایان ذکر است که آرتروز یک بیماری پیشرونده مفاصل است. بنابراین، استئوتومی راهی برای به تاخیر انداختن درمان بیشتر است، اما نه برای اجتناب از آن.
تعویض مفصل یک روش موثر و در برخی موارد تنها روش درمان آرتروز مفصلی است. ماهیت عمل برداشتن مفصل تخریب شده در اثر بیماری و کاشت پروتز مصنوعی در جای آن است. مفصل مصنوعی به صورت جداگانه انتخاب می شود، برای هر بیمار ایده آل است و پس از یک دوره توانبخشی، عملکرد مفصل آسیب دیده را به طور کامل بازیابی می کند.
موارد منع آرتروز
آنچه باید در مورد آرتروز مفاصل به آن توجه کنید:
بارهای روی مفصل - با آرتروز، باید از بلند کردن اجسام سنگین و بارهای ساکن بیش از حد خودداری کنید. برای تخلیه مفصل می توان از عصا استفاده کرد. کفش – کفش‌هایی که به درستی انتخاب شده‌اند فشار وارده بر مفصل را کاهش می‌دهند. توصیه می شود از کفش های پاشنه بلند خودداری کنید.
وزن – اضافه وزن بدن عامل دیگری در پیشرفت آرتروز است. بنابراین، حفظ وزن طبیعی و داشتن یک رژیم غذایی متعادل مهم است.
فعالیت های ورزشی همچنین نیاز به تجدید نظر دارد. با آرتروز، باید حرکات تند و ناگهانی (ورزش های تماسی، کشتی)، دویدن در مسافت های طولانی و بلند کردن اجسام سنگین را حذف کرد. اما این بدان معنا نیست که فعالیت بدنی باید به طور کامل متوقف شود. فعالیت متوسط فقط برای مفصل مفید است.
پیشگیری از آرتروز شامل موارد زیر است:
- فعالیت بدنی متوسط
- محافظت از مفاصل در برابر هیپوترمی
- درمان بیماری های همراه (با رعایت توصیه های متخصص برای روماتیسم مفصلی و سایر آسیب شناسی ها)
- رژیم غذایی متعادل سالم و کنترل وزن
- استراحت کافی
- تماس به موقع با ارتوپد و درمان در صورت بروز مشکل در مفاصل
سوالات متداول:
کدام پزشک آرتروز را درمان می کند؟
موثرترین نتایج زمانی حاصل می شود که بیماری توسط یک پزشک بسیار متخصص درمان شود. بنابراین، با تشخیص آرتروز، باید با یک ارتوپد-تروماتولوژیست مشورت کنید.
آیا درمان آرتروز ممکن است؟
آرتروز را می توان با جراحی تعویض مفصل (آندوپروتز) درمان کرد. فیزیوتراپی، داروها و سایر روش ها فقط به کند کردن پیشرفت بیماری کمک می کند.
چگونه درد مفاصل را با آرتروز تسکین دهیم؟
می توانید درد ناشی از آرتروز را با کمک مسکن ها و داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی تسکین دهید. پزشک مؤثرترین دارو را انتخاب می کند.
چگونه از آرتروز پیشگیری کنیم؟
پیشگیری از آرتروز یک سبک زندگی سالم، فعالیت بدنی، تغذیه متعادل، کنترل وزن است.
چرا آرتروز خطرناک است؟
استئوآرتریت یک بیماری پیشرونده مفصلی است که منجر به تخریب مفصل می شود.
عواقب آرتروز چیست؟
بدون درمان موثر، آرتروز می تواند منجر به ناتوانی شود.